BU yıl zeytinyağında yok yılı olunca dünya çapında fiyatlar yükselişe geçti. Üretim gücü yüksek İspanya ve İtalya’da market raflarına zeytinyağları daha önce alışık olunmayan fiyat etiketleriyle çıktı. Avrupa’da zeytinyağı hırsızlıkları arttı. Bazı marketlerde zeytinyağına kilit takıldı. Türkiye de iç pazardaki dengeyi korumak için dökme yağ ihracatına kısıtlama getirdi. Tariş de geçen sezon 81 lira olan fiyatı yeni sezon için 295 lira olarak belirledi. Peki zeytinyağında şu an doğru fiyat ne olmalı?
‘TÜKETİCİ KANDIRILIYOR’
Hürriyet’e konuşan Aydın Ticaret Borsası Başkanı Fevzi Çondur, “Tariş’in alım fiyatına göre şu an üreticiden 295 liraya alınan yağın market satış fiyatının 320 lira olması gerekiyor. Bunun çok altındaki fiyat etiketleri şüpheli. Litresi ortalama 300 lira seviyesinde olması gereken zeytinyağının 5 litresi 500 liraya satılıyorsa bu dolandırıcılıktır. Alınan zeytinyağı değil, aksine içerisine çeşitli kimyasallar katılmış ürünler. Bu kişiler suç işliyor, tüketiciler de tahşiş ürün alıyor” dedi.
ARTIŞ YAŞANACAK MI?
Akhisar Ticaret Borsası Başkanı Alper Alhat da Hürriyet’e yaptığı değerlendirmede,“Zeytinyağı fiyatları konusundaki açıklamaları temkinli izlemek gerekiyor. Piyasadaki gerçekleşmeler son günlerde gündem olan fiyatları yükseltmeye yönelik olduğunu düşündüğümüz rakamlarla pek uyuşmuyor. Üretici ve tüketici arasındaki dengeyi korumamız lazım. Doğru fiyatlama şart. Raf fiyatlarında aşırı yükselmenin sektöre zarar vermesinden endişeliyiz. Özellikle hasat döneminde fiyatların daha da yükseleceğini söylemek yanlış. Yurtdışı fiyatları son günlerde geriliyor. Zeytin rekoltesindedaralma var ama tüketim de geçen sezonda yaşanan aşırı fiyat artışı nedeniyle düşüyor. Fiyatlar artınca insanlar tüketimi azaltıyor ya da diğer bitkisel yağlara yöneliyor. Şu an zeytinyağı ticareti ortalama 220 lira seviyesinde. Markette de elindeki stoğa ve kar marjlarına göre 200 ile 300 lira arasında raf fiyatları söz konusu” dedi.
‘PROBLEM OLMAZ’
Alhat, “Biz önümüzdeki süreçte zeytinyağında bir problem yaşanacağını düşünmüyoruz. Evet bu yıl rekoltemiz düşük ama geçen yıldan devreden bir stok ile birlikte bu yılın sorunsuz atlatılacağını düşünüyoruz. Tariş’in alım listesindeki en üst düzey yağ fiyatına odaklanılıyor ama o fiyattan ne kadar alacak? Bu da önemli bir nokta. Fiyatların 600 liraya yükseleceği şeklindeki söylentilere çok itibar edilmemesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
İSPANYA’DA KİLİTLİ ÖNLEM
DÜNYANIN en büyük zeytinyağı üreticisi konumundaki İspanya’da ürünün litresi 15 ’ya kadar yükseldi. Reuters’ın aktardığına göre bazı marketler de zeytinyağlarına güvenlik amacıyla kilit vurmaya başladı. Yerel market yöneticileri de son dönemde artan hırsızlık girişimleri nedeniyle çok sayıda çalışanın sorun yaşadğını bildirdi.
ARTAN ETİKETTE REKOLTE ETKİSİ
KÜRESEL zeytin rekoltesindeki daralmanın fiyatlar üzerindeki en önemli baskı olduğunu anlatan Aydın Ticaret Borsası Başkanı Fevzi Çondur, “Geçen yıl İspanya’da 1.6 milyon ton olan rekolte bu yıl 600 bin tona düştü. Yine İtalya’da 500 bin tondan 100 bin tonun altına indi. Türkiye’de geçen yıl 400 bin tondu 150 ton bekleniyor. Yani zeytinde üretiminde yok yılı” dedi.
Sızma zeytinyağının fiyatının 300 lira seviyelerinde olması gerektiğini anlatan Fevzi Çondur, “Bazı sahteciler yağın içeriği ile oynayıp fiyatı düşürdüklerini iddia ediyor. Bunlar kesinlikle dolandırıcı. Sızma dediğimiz yağlar asit oranı en düşük ve en kaliteli yağlardır. Rafine edilmiş yani kimyasal işlem görmüş zeytinyağı için ise 250 liraya, riviera zeytinyağlarında ise 290 liraya kadar çıkabilir şu anda. Ancak sızma zeytinyağının kaliteli ve sofralık, rafine edilmiş yağların daha kalitesiz ve yüksek asit oranına sahip olduğunu, riviera zeytinyaplarının ise sızma zeytinyağı ve rafine zeytinyağlarının karışımı ile elde edildiğini unutmamak gerekir” değerlendirmesinde bulundu.
